Kattekensberg – Brusselse Bossen

Ligging

De Kattekensberg ligt in het zuidwestelijk deel van Brasschaat, in de wijk Mariaburg.
Er zijn meerdere toegangswegen want het terrein is, behalve aan de meest westelijke kant, ingesloten door straten. De begeleide VMPA-kalenderwandeling start aan de hoek waar de Fabrieksstraat en de Sparrenlaan samenkomen, tegenover taverne “Oud Antwerpen”.

Oppervlakte:

Met zijn 11,4 ha het kleinste van onze wandelgebieden.

Historiek

In 1895 kocht Antoon Van Den Weyngaert, oprichter van de verzekeringsmaatschappij “Antverpia” in Antwerpen, in Ekeren een gebied van 400 ha dat bestond uit dorre grond, heide en bossen. Zeer snel begon hij met de ontginning hiervan : dreven en straten werden aangelegd en binnen de vijf jaar werden een kapel, huizen, een school en zelfs een zwembad gebouwd. Van Den Weyngaert gebruikte alle middelen om  dagjesmensen te lokken naar de “ gezonde buitenlucht van de landelijke en bosrijke omgeving” :  een plaatselijk treintje , dat alle delen van de wijk met elkaar verbond vanaf het station van Ekeren, moest ervoor zorgen dat het een echt paradijs zou worden in de ogen van de stedelingen. 

Men sprak als het over Kattekens- en Hondjesberg ging over de Brusselse bossen, omdat het order tot bebossen vanuit Brussel kwam, m.n. onder het Oostenrijkse bewind in de 18e eeuw. Er waren toen meer dan 10 meter hoge heuvelruggen die tot aan de tweede wereldoorlog bewaard bleven. Vandaag de dag heeft de Hondjesberg plaats geruimd voor villabouw en blijft van de Kattekensberg maar een schamel zandheuveltje zichtbaar. Van de betonnen brug uit 1901 die de Emmalei overspande is alleen nog een stukje muur zichtbaar.

De gemeente Brasschaat verwierf in 1979 het nog resterende deel van de Kattekensbergse bossen voor 22 miljoen frank. 

Na een rustperiode is dit gebied sinds mei 1980 een natuurgebied en voor het publiek opengesteld als recreatie en wandelbos. Het wordt beheerd door het ANB en sinds kort is er ook een grote hondenweide aangelegd.

Parkbos en recreatiegebied

Zoals vele domeinen in onze streek werd op Kattekensberg vooral aan bosbouw gedaan. Dit verklaart de aanwezigheid van dichte dennenbossen, zowel grove als zwarte den, en van spontaan opschietend berken-eikenbos. De Amerikaanse vogelkers, ook wel bospest genoemd, en Amerikaase eik tieren hier welig. Daar wordt stilaan ook wat aan gedaan om de inlandse soorten nieuwe kansen te bieden. Aan de westkant grenst het terrein aan de vallei van de Kaartse beek waar de flora wat meer gevariëerd is. Een en ander belet niet dat het terrein stof biedt voor zowel een rustige als interessante wandeling.